3 października 2009 r.
Wykład wygłoszony przez Edwarda Bożka 3 października 2009 podczas imprezy profilaktycznej SOBOTA ZE ZDROWIEM I TOLERANCJĄ inaugurującej Akcję Profilaktyczną TOLERANCJA JEST ZDROWA.
CHOROBA TO NIE WYROK
zwalczanie AIDS i zapobieganie zakażeniom HIV - nieustające wyzwanie 2009 roku
Jest szczepionka!?
Jest – Ministerstwo Zdrowia Tajlandii we współpracy z armią amerykańską przeprowadziło badania nad nową szczepionką na HIV. To pierwsze badanie nad szczepionką zakończone jednoznacznie pozytywnym rezultatem. Badanie dotyczyło 16 000 osób. Skuteczność szczepionki ocenia się na 31 %. Szczepionka ta jest kombinacją dwóch znanych wcześniej preparatów produkcji firm: Sanofi Pasteur oraz WaxGen. Odkrycie to stanowi moment przełomowy w historii prac nad poszukiwaniem szczepionki. Nastąpiło to po wielu latach pracy nad stworzeniem takiego, skutecznego preparatu. Ma to niezwykle ważne znaczenie z wielu powodów. Jednym z nich są nadal niezwykle wysokie koszty terapii antyretrowirusowych. Postęp w rozwoju coraz skuteczniejszej farmakoterapii zakażenia HIV nie przekłada się na masowe zwiększenie ilości osób zakażonych w krajach najuboższych – nie posiadają one bowiem wystarczających środków finansowych na zakup leków dla wszystkich tego potrzebujących. Ponadto bezdyskusyjnym jest fakt, iż lepiej zaszczepić osoby zagrożone, niż ryzykować ich zakażenie i w następstwie ponosić koszty ich dożywotniej terapii antyretrowirusowej.
Nie ma – zanim lek ten zostanie ostatecznie uznany za preparat nadający się do masowych szczepień, koniecznie jest przeprowadzenie wielu bardzo czasochłonnych i kosztownych badań nad użytecznością i bezpieczeństwem preparatu. Lek musi być zatwierdzony przez kompetentne gremia w poszczególnych państwach i dopuszczony do użytku. Muszą także znaleźć się pieniądze na zakup tego leku, w wielu bowiem krajach mieszkańcy są zbyt ubodzy, ażeby sami mogli masowo zakupić szczepionkę. Pozostaje problem stosunkowo niskiej skuteczności tego preparatu. Większość stosowanych szczepionek na inne znane choroby cechuje dużo wyższa skuteczność – tj. > 90 %.
Naturalną koleją rzeczy będą więc intensywne poszukiwania takiej formuły szczepionki, która osiągnie dużo wyższą skuteczność.
„Daj szansę swojemu dziecku, nie daj szansy HIV” – Krajowe centrum ds. AIDS wznawia kampanię.
Inauguracja kampanii – 26 maja 2009. Kampania ma na celu zachęcenie kobiet planujących macierzyństwo i oczekujących dziecka do rozważenia wykonania testu w kierunku HIV. Liczba zakażonych kobiet na świecie rośnie, dotyczy to także naszego kraju. Kampania skierowana jest przede wszystkim do lekarzy, w szczególności ginekologów, samych kobiet planujących macierzyństwo i ciężarnych. W kampanii tej wykorzystano wizerunek Pani Małgorzaty Glinki, reprezentantki Polski w Pilce siatkowej i dwukrotnej złotej medalistki Mistrzostw Europy, która zgodziła się przyjąć funkcję Ambasadorki Kampanii.
Profilaktyka zakażeń odmatczynych - od protokołu ACTG 076 do współczesnej, wielolekowej terapii antyretrowirusowej u kobiet ciężarnych.
Protokół ACTG 076 mówi o poziomie skuteczności monoterapii /leczenia jednym, jedynym lekiem antyretrowirusowym/, stosowanej jako sposób zmniejszania ryzyka przeniesienia zakażenia HIV z matki seropozytywnej na dziecko. Doświadczenia tego okresu udowodniły znaczącą skuteczność takiej profilaktyki. Kobiety stanowią około 30% populacji osób zakażonych HIV. W województwie śląskim w roku 2008 udział kobiet w grupie zakażonych także wynosi około 30 %. Rok 2009 potwierdza utrzymywanie się tej tendencji.
W Polsce co roku rodzi około 70 do 100 kobiet zakażonych HIV. Około 30% zakażonych kobiet, w warunkach polskich urodzi zakażone dziecko (20 – 30 dzieci).Skuteczna, bezpieczna dla matki i dziecka, farmakologiczna terapia profilaktyczna zmniejsza ryzyko urodzenia zakażonego HIV dziecka do ~ 1%. U znacznej części zakażonych kobiet fakt zakażenia wykryty jest zbyt późno tj. dopiero po stwierdzeniu zakażenia HIV u noworodka. Taka sytuacja wyklucza skuteczną profilaktykę zakażeń odmatczynych. Rodzi to pilną potrzebę powszechnego badania kobiet /planujących ciążę/ na obecność przeciwciał anty HIV. Zadaniem lekarzy i otoczenia jest przekonywanie kobiet ciężarnych do tego badania.
AIDS - od choroby terminalnej do przewlekłej (historia postępu w terapii)
Okres bez leków działających bezpośrednio na wirusa. Stosowano wtedy jedynie leczenie chorób „wskaźnikowych” dla AIDS, będących następstwem postępującego spadku odporności. Charakterystyczny dla tego okresu był wysoki koszt terapii przy jej niskiej skuteczności /organizm na wskutek znacznego spadku poziomu odporności nie wspierał procesu terapii, co w końcowym rezultacie kończyło się śmiercią pacjenta/.
Monoterapia – przełom w leczeniu. Retrowir /AZT/ opóźnia moment wystąpienia AIDS i przedłuża życie pacjenta o około 3 lata. Stosowana również jako profilaktyczna terapia zakażeń odmatczynych. Terapia ta pozwoliła niejednokrotnie dotrwać do czasu pojawienia się kolejnych leków antyretrowirusowych i w następstwie podjęcie wielolekowej, o wiele bardzie skutecznej terapii antyretrowirusowej.
Terapia wielolekowa - pojawianie się kolejnych leków antyretrowirusowych umożliwiło stosowanie kuracji dwu i więcej – lekowych. Ich skuteczność systematycznie rośnie. Większość leczonych antyretrowirusowo pacjentów ma niewykrywalny poziom wiremii, u wielu wzrasta poziom odporności. Jakość życia wzrosła, umożliwiając leczonemu choremu „normalne” życie, powrót do pracy… Uczeni szacują przeżywalność skutecznie leczonych osób zakażonych HIV na poziomie podobnym do przeżywalności w pełnej populacji. Kolejno pojawiające się nowe preparaty cechuje mniejsza ilość objawów ubocznych, atrakcyjniejsza postać leku, mniejsza ilość tabletek na dobę, leki typu „dwa w jednym”. Leki te, mimo coraz bardziej przyjaznej dla pacjenta formuły trzeba przyjmować do końca życia osoby zakażonej. Jak do tej pory brak leku, przy pomocy którego można by przeprowadzić jednorazowa kurację, która wyeliminowałaby definitywnie wirusa z organizmu pacjenta. Wysokie ceny leków w wielu krajach uniemożliwiają dostęp do terapii antyretrowirusowej wielu milionom ludzi. Zapewnienie dostępu osób zakażonych do skutecznej terapii antyretrowirusowej jest podstawowym zadaniem państwa w zakresie zwalczanie AIDS. W okresie tym pojawia się nowe zjawisko – spadek poziomu poczucia zagrożenia chorobą. W następstwie tego obserwuje się pewien wzrost poziomu ryzykownych zachowań – wynika to z przekonania, że jest dostępna wysoce skuteczna terapia zakażenia. To nowe zjawisko wymaga uwzględnienia w strategiach prewencyjnych.
Edward Bożek
Brak komentarzy: